De voordelen van steenwol in vertical farming

Vertical farming, het telen van gewassen in lagen boven elkaar, krijgt wereldwijd steeds meer voet aan de grond, van Noordwest-Europa en Noord-Amerika tot het Midden-Oosten en Afrika, en niet in de laatste plaats omdat er een aantal maatschappelijke trends mee gemoeid gaan. De vertical farms passen goed binnen de stijgende trend onder consumenten om lokaal in te kopen, omdat het volledig zelfstandig opererende, kunstmatig beheerde omgevingen zijn, die niet afhankelijk zijn van de klimaatomstandigheden en dus bijna overal kunnen worden gebouwd. "Zelfs op afgelegen locaties of midden in miljoenensteden", zegt Tico van Leeuwen, Account Manager Zuidoost-Nederland en Denemarken en Vertical Farming Specialist bij Grodan. "Zo kan worden gewaarborgd dat er het hele jaar door verse producten beschikbaar zijn voor lokale consumenten. Daarnaast wordt het aantal 'voedselmijlen' gereduceerd, wat ook duurzaamheidsvoordelen oplevert, zoals een lagere broeikasgasuitstoot en minder voedselverspilling, omdat de producten sneller in de winkel liggen."

Vertical farms zijn om nog meer redenen goed voor onze planeet. "De farms kunnen bijvoorbeeld gebruikmaken van hernieuwbare energie, zoals zonne- of windenergie. En omdat ze met een relatief kleine voetafdruk een relatief hoog volume produceren, maken vertical farms efficiënt gebruik van het landoppervlak en zijn ze minder verstorend voor de lokale biodiversiteit", voegt hij toe.

Steenwol als teeltmedium
Er zijn veel verschillende manieren om gewassen te telen in vertical farms, zoals hydroponics, aquaponics en aeroponics. "Voor welke methode ook wordt gekozen, het draait er allemaal om dat de planten precies krijgen wat ze nodig hebben wat betreft temperatuur, licht, vochtigheid, CO2 en voedingsstoffen, voor de beste gezondheid en vitaliteit. Om de juiste balans hierin te vinden is het juiste teeltmedium essentieel", zegt Tico. Er is een ruime keuze teeltmedia beschikbaar, van biologische materialen, zoals kokos, hennep, katoen en wol, maar ook van anorganische materialen, zoals steenwol. "Ze hebben allemaal andere eigenschappen, maar we zien dat veel vertical farms, niet precies weten wat steenwol nou precies is en zich niet bewust zijn van de voordelen van steenwol in vertical farming", gaat hij verder.

Nauwkeurige gewassturing
Een van de belangrijkste voordelen van steenwol is het feit dat het een inert substraat is. "Dat betekent dat het pH-neutraal is en van zichzelf geen EC heeft, in tegenstelling tot organische teeltmedia, die van nature al nutriënten bevatten. Dat maakt ze iets minder stabiel en zelfs de kleinste verandering in pH of EC kan al een groot effect hebben op hoe het gewas zich ontwikkelt. Met steenwol begin je feitelijk op 'nul', waardoor de nutriëntenbalans met een nauwkeurigheid en zekerheid van 100% kan worden gestuurd."

Een ander voordeel is de homogeniteit van steenwol als geproduceerd product. "In tegenstelling tot organische teeltmedia, hebben al onze steenwolpluggen en cress plates dezelfde dichtheid. Dit zorgt ervoor dat onze producten identieke prestaties en uniforme planten genereren, en dat het water en de nutriënten evenredig in het wortelmilieu worden verdeeld. Bovendien is de lichtdoorlaatbaarheid van steenwol ook laag, waarmee voorkomen wordt dat de wortelzone wordt blootgesteld aan schadelijke licht.

Ondersteuning van een steriele omgeving
Steriliteit is een andere essentiële factor in vertical farming; niet alleen aan het begin van elke gewascyclus, maar ook tijdens de cycli. "Omdat er in vertical farming geen bestrijdingsmiddelen worden gebruikt, moeten ziekten en plagen worden voorkomen, want het is moeilijk om er weer vanaf te komen, en geen enkele teler zit op dat gedoe te wachten", vertelt Tico. Een strikt beleid met betrekking tot beschermende kleding en ontsmettingsprotocollen helpen om plagen en ziekten buiten de deur te houden, maar volgens Tico wordt hierbij de rol van het groeimedium nogal eens onderschat. "Steenwol is een inert substraat, gemaakt van vulkanisch gesteente, genaamd basalt, wat op een temperatuur van 1.600 ?C wordt omgevormd tot vezels, waarvan vervolgens het groeimedium wordt gemaakt. Geen enkele bacterie of virus overleeft dat; sterieler kan niet! Daarnaast is de schoonmaak na elke gewascyclus eenvoudig omdat het substraat stevig en homogeen is, bovendien is het niet mogelijk dat de vezels in het irrigatiesysteem terechtkomen en het water besmetten of het systeem verstoppen."

Een duurzame optie
In de strategie van de meeste vertical farms is duurzaamheid een belangrijk speerpunt. Daardoor lijkt een organisch teeltmedium misschien beter bij hun marktpositionering te passen dan een anorganisch teeltmedium. "Maar steenwol is eigenlijk een heel duurzame optie", legt Tico uit. "Basalt is een onuitputbare natuurlijke bron, waarmee uitputting van andere natuurlijke hulpbronnen wordt vermeden. Daarnaast kan het ook relatief lokaal worden geproduceerd. Grodan beschikt bijvoorbeeld over fabrieken in Europa en Noord-Amerika, waardoor het niet de halve wereld over hoeft te worden getransporteerd. Bovendien hebben we in 2019 als enige steenwolleverancier het EU Ecolabel ontvangen voor uitmuntendheid op het gebied van milieu, betreffende de hele productlevenscyclus, dus vanaf de winning van de grondstoffen en productie tot de distributie en verwijdering. Onze focus op recycling speelt hierbij een belangrijke rol, want onze producten zijn na gebruik 100% recyclebaar. We hebben voor veel van onze klanten zelfs een recyclingservice beschikbaar voor hun gebruikte producten, om de cirkel te sluiten.

Ondernemers ondersteunen
Het pionierswerk van Grodan op het gebied van recycling is slechts een van de vele voorbeelden van het innovatieve karakter van het bedrijf. "We hebben meer dan vijftig jaar ervaring en zijn sinds jaar en dag de voorkeursleverancier van hoogwaardige en betrouwbare teeltmedia voor de hightech glastuinbouw", legt Tico uit. "Telers weten ons te vinden vanwege onze solide technische begeleiding en ondersteuning, maar ook door onze reputatie altijd oplossingsgericht te werk te gaan. We werken nauw samen met de klant om de optimale water- of voedingsstoffenoplossing voor hun specifieke situatie te realiseren."

In die zin past Grodan goed bij de experimentele en ondernemende aard van de vertical farmers en leveranciers van turnkey vertical farms. "We kijken altijd tot hoe ver we de grenzen kunnen oprekken, en ik ben ervan overtuigd dat er nog veel meer mogelijk is op het gebied van winstgevend telen in vertical farms. We werken momenteel bijvoorbeeld aan meerdere hele interessante steenwolsubstraatproeven, onder andere met aardbeien, maar ook met meer gebruikelijke gewassen, zoals bladgroenten, kruiden en microgreens, en de resultaten zijn zeer veelbelovend. We willen onze ervaring dan ook gebruiken om bedrijven te ondersteunen met het ontdekken hoe we samen innovatie kunnen stimuleren in vertical farming", sluit hij af.

Bron: Goedemorgen